نورعلی الهی: عارف، فیلسوف و موسیقی‌دانی که قاضی هم بود!

نورعلی الهی، عارف، فیلسوف، قاضی و موسیقی‌دان ایرانی بود. او بخش عظیمی از زندگی خود را صرف تحقیق و پژوهش در حوزه‌های مختلف کرد.

 باوجوداینکه نام نورعلی الهی چندان نام آشنایی در جامعه امروز ایران به شمار نمی‌رود، اما شخصیت او شخصیتی قابل بررسی و مهم است. او در چندین حوزه فعالیت داشت و در هرکدام از آن‌ها نیز حرفی برای گفتن داشته است.

زندگی نورعلی الهی

نورعلی الهی در ۱۹ شهریور ۱۲۷۴ در روستای جیحون‌آباد کرمانشاه، در دامنه کوه بیستون زاده شد. پدرش حاج نعمت‌الله جیحون‌آبادی، شاعر، نویسنده و عارف نامداری بود. او دوران کودکی و نوجوانی خود را در کنار پدر، با روزه‌داری، ریاضت، عبادت و آموزش‌های معنوی گذراند و هم‌زمان به تحصیل دروس دینی و اخلاقی و یادگیری موسیقی پرداخت. در همین سال‌ها پایه‌های اندیشه و جهان‌بینی فلسفی و معنوی‌اش شکل گرفت.

پس از درگذشت پدر در سال ۱۲۹۸، نورعلی الهی به این باور رسید که دوران عزلت‌نشینی و ریاضت‌های سنتی به سر آمده و معنویت حقیقی باید در دل زندگی اجتماعی تجربه شود. ازاین‌رو، در ۲۴ سالگی موقعیت ویژه معنوی خود را کنار گذاشت و برای آزمودن باورهای اخلاقی‌اش وارد جامعه شد. او با بریدن گیسوان و کنار گذاشتن جامه روحانی، زندگی ساده‌ای در پیش گرفت و به تهران رفت. سپس به‌عنوان کارمندی گمنام در اداره ثبت مشغول به کار شد تا معنویت را در بطن زندگی روزمره و مسئولیت اجتماعی جست‌وجو کند.

پس از اصلاحات قضایی رضا شاه در سال ۱۳۰۵، نورعلی الهی با اتمام تحصیلش، در سال ۱۳۱۲ وارد دستگاه دادگستری شد. او نزدیک به سی سال در مراتب مختلف قضایی، از کفالت دادگاه بخش تا ریاست دادگاه جنایی، فعالیت کرد و مدتی نیز دادستان قم بود. الهی در سال ۱۳۳۶، در ۶۲ سالگی، به درخواست خود بازنشسته شد و در تهران اقامت گزید. در کنار کار قضایی، به پژوهش در زمینه‌های الهیات، فلسفه، عرفان و اخلاق پرداخت و در جلسات علمی و دینی، از جمله در مدرسه مروی، فعال بود.

در همین روزها بود که نورعلی الهی به‌شکل جدی‌تری شروع به فعالیت در حوزه فلسفه کرد. او دو کتاب در زمینه تعلیمات دینی و معنوی تالیف کرد و همچنین به‌شکل پیوسته مشغول تربیت شاگردانش شد. شاگردان او نیز در ادامه برمبنای تعلیمات وی، کتابی به نام «آثارالحق» را منتشر کردند.

در کنار این‌ها، نورعلی الهی یکی از بهترین نوازندگان تنبور زمانه‌اش بود. او خیلی زود نواختن تنبور را آغاز کرد و در سن 9سالگی به مقام استادی در این حرفه رسید. الهی، نقش مهمی در اعتلای تنبورنوازی در زمانه خودش ایفا کرد و به‌عنوان یکی از بهترین تنبورنوازان آن روزگار شناخته شد.